Κόνιτσα

Ορεινή κωμόπολη (υψόμ. 600 μ., 2.871 κάτ.) του νομού Ιωαννίνων. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού, στην έξοδο της κοιλάδας του ποταμού Αώου, 64 χλμ. ΒΔ των Ιωαννίνων. Αποτελεί έδρα του ομώνυμου δήμου. Η Κ. είναι εμπορικό κέντρο της περιοχής. Ιστορία. Η κωμόπολη κυριεύτηκε από τους Τούρκους επί σουλτάνου Μουράτ (1421-51), με τις ενέργειες του αρνησίθρησκου Ισαώμ, του πρώτου Ηπειρώτη που ασπάστηκε τον ισλαμισμό. Τα πρώτα ελληνικά σχολεία στην τουρκοκρατούμενη Κ. ιδρύθηκαν τον 18o αι., μετά την επίσκεψη του Κοσμά του Αιτωλού, όπου δίδαξαν διάφοροι λόγιοι, ανάμεσα στους οποίους και ο Γ. Μόστρας από την Άρτα. Η Κ. απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό στις 23 Φεβρουαρίου 1913. Στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο την κατέλαβαν οι Ιταλοί (Μάιος – Σεπτέμβριος 1917). Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41 δοκιμάστηκε σκληρά και σημαντικό τμήμα της πυρπολήθηκε κατά την υποχώρηση των Ιταλών. Η Κ. υπήρξε, εξάλλου, πεδίο μάχης στη διάρκεια των εμφυλίων συγκρούσεων, τον Δεκέμβριο του 1947, που τερματίστηκαν με τη νίκη των κυβερνητικών στρατιωτικών τμημάτων. Η Κόνιτσα, στις απολήξεις του όρους Σμόλικα.